هوالعلیم

ایران کشوری است که علیرغم برخورداری فراوان از منابع و ذخایر طبیعی همواره در معرض حوادث طبیعی از قبیل زلزله و سیل قرار دارد. تا آنجا که خاطرات ما و نسل‌های گذشته یاد می‌کند حوادثی نظیر زلزله و سیل کمابیش در بسیاری از نقاط کشور رخ داده است. در این میان زلزله کرمانشاه از جهات گوناگون با زلزله‌های گذشته تفاوت چشمگیری داشت. اگرچه زلزله در ماهیت رخدادی طبیعی است لکن از منظر حوزه‌های گوناگون علمی قابل بررسی است. حادثه دل‌خراش زلزله کرمانشاه که موجب صدمات متعدد جانی و مالی به هم‌وطنان عزیز کرد کشورمان شد به‌نوبه خود رهاوردهای بسیار چشمگیری در عرصه سرمایه اجتماعی و امدادرسانی داشت. این‌طور به نظر می‌رسد که مردم در این زلزله بیش از زلزله‌های گذشته فرصت کردند تا نوع‌دوستی، ایثار و فداکاری خود را به منصه ظهور برسانند. تحولات در الگوهای مناسبات جمعی به‌خصوص نقشی که شبکه‌های اجتماعی نوین مجازی ایفا می‌کنند در این تبیین قابل‌اغماض نیست. صرف‌نظر از پیامدهای منفی که یک حادثه طبیعی می‌تواند برای ساکنان یک منطقه ایجاد کند به‌عنوان پدیده‌ای اجتماعی قابل تأمل و بررسی است. حادثه زلزله کرمانشاه در سال 1396 بیش از گذشته از یک‌سو ما را متوجه گرانبار بودن ذخایر اجتماعی و فرهنگی‌مان کرد و از سوی دیگر ناکارآمدی دستگاه‌های بوروکراتیک را به یادمان آورد. در این همایش علمی قصد داریم در جمع اصحاب اندیشه و قلم تجربیاتی که در عرصه‌های گوناگون اجتماعی و فرهنگی زلزله کرمانشاه به دست آورده‌ایم با هم به اشتراک بگذاریم و مسیر را برای سیاست‌گذاری مطلوب در جهت کمک به زلزله‌زدگان کرمانشاه و خدای‌ناکرده قربانیان حوادث طبیعی که در پیش رو داریم هموار سازیم. آنچه از این گردهمایی علمی انتظار داریم تأمل و توجه به نکات مثبت و زیبایی‌ها در کنار نکات منفی، ضعف‌ها و نازیبایی‌هاست. همفکری با یکدیگر باید بتواند هم به دانشمندان و پژوهشگران در جهت شناخت هر چه بهتر جامعه و پویایی‌های آن و شکل‌گیری سرمایه‌های نوین مدد رساند و هم به سیاست‌گذاران و مجریان در عرصه امدادرسانی و حل مسائل جامعه آسیب‌دیده.

  در این همایش دوروزه که قرار است در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی در تاریخ بیست و نهم و سی‌ام آبان 1397 برگزار شود علاوه بر مطالب عمومی، مباحث تخصصی را در قالب پنل‌های تخصصی که به‌طور موازی برگزار می‌شود دنبال می‌کنیم. تلاش خواهیم کرد تا علاوه بر دانشمندان و صاحب‌نظران، مجریان و سیاست‌گذاران هم در گفتگوهای مفیدی که برگزار می‌شود شرکت کنند. این همایش به یاری خداوند به اهتمام گروه جامعه‌شناسی دانشکده علوم اجتماعی با همکاری گروه‌های مددکاری اجتماعی، تعاون و رفاه اجتماعی، مطالعات فرهنگی، مطالعات زنان، جمعیت‌شناسی و برنامه‌ریزی اجتماعی از دانشگاه علامه طباطبائی برگزار خواهد شد. امید است با مشارکت هر چه بیشتر و بهتر صاحب‌نظران و نهادهای دست‌اندرکار، از ره‌توشه این همایش گامی هرچند کوچک در جهت رفع آلام مردم آسیب‌دیده حال و آتی برداریم و مردم خود را بهتر بشناسیم.

علی انتظاری

دبیر همایش

یک سال پس از زلزله کرمانشاه: تجربه‌ها و سیاست‌ها